Hormoonverstorende stoffen (EDC’s): gevaren en hoe verhelpen?

Gabriel Devriendt

HORMOONVERSTORENDE STOFFEN (EDC's): gevaren en hoe verhelpen?

Bioloog Gabriel Devriendt, scientific researcher en R&D manager

In 2002 omschreef de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) een hormoon verstorende stof als een lichaamsvreemde stof of mengsel van stoffen dat in staat is het endocrien systeem van mensen of dieren, hun nageslacht  te ontregelen. De stof werkt als een hormoon en verstoort het hormonale evenwicht. Het zijn dus stoffen die lichaamseigen hormonen imiteren, en daarom al bij de kleinste dosering effect kunnen hebben.

Tot de stoffen waarvan bekend is of waarvan wordt vermoed dat ze hormoon verstorend werken, behoren een aantal stoffen die veel gebruikt worden in de industrie, als pesticide in de landbouw of die voorkomen in consumentenproducten, en die in het leefmilieu wijd verspreid zijn. Sommige daarvan zijn ook persistent: ze breken slechts langzaam af in het milieu. Bekende hormoonverstoorders zijn de plastic-hardmaker bisphenol A dat wordt gebruikt in voedselverpakkingen. Ftalaat dat als weekmaker wordt gebruikt in speelgoed, verschillende pesticiden die veelvuldig voorkomen op groenten en fruit; parabenen worden door hun antibacteriële werking toegevoegd aan shampoo, zeep en handcrème; brandvertragers worden voor een vertraagde verbranding gebruikt.

Ondertussen hebben wetenschappers meer dan 800 chemicaliën aangemerkt als hormoonverstoorder.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is de ontwikkeling van chronische ziekten de uitdaging van deze eeuw. Toeval of niet: hormoonverstoorders worden gelinkt aan de groeiende lijst van chronische ziekten. De WHO spreekt inmiddels van een ‘mondiaal gevaar’, en brengt hormoonverstoorders in verband met een toename van kankergevallen, diabetes, obesitas, onvruchtbaarheid, penismisvorming, IQ-verlies en autisme.

De blootstelling van een cocktail van deze stoffen vormt namelijk het grootste risico voor de volksgezondheid, zo is steeds duidelijker.

In deze lezing wordt ingegaan op de gevaren van EDC’s en hoe we ervan af kunnen geraken.